Εθνικό Απολυτήριο: Τέλος στις Πανελλαδικές όπως τις ξέραμε

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι αλλαγές μετατίθενται για εφαρμογή από το 2027, γεγονός που σημαίνει πως η θεσμοθέτηση δεν θα πραγματοποιηθεί μέσα στο 2025.

Παράλληλα, πιλοτικό χαρακτήρα λαμβάνει η λειτουργία τμημάτων International Baccalaureate (IB) σε 13 δημόσια λύκεια από το σχολικό έτος 2026-2027, με ήδη ανοικτή πρόσκληση σε εκπαιδευτικούς για διδασκαλία στα σχετικά τμήματα.

Tο ισχύον σύστημα Πανελλαδικών θα συνεχιστεί μέχρι και το 2026. Οι όποιες αλλαγές προγραμματίζονται για εφαρμογή από την επόμενη κυβέρνηση, με το πέρας της σημερινής θητείας τον Ιούλιο του 2027.

Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής 2025 (ΕΣΚυΠ)

Το Σχέδιο (σελ. 262) κάνει λόγο για θεσμοθέτηση του Ανοιχτού Σχολείου, με στόχο ένα συμπεριληπτικό, βιώσιμο, αποτελεσματικό εκπαιδευτικό σύστημα στελεχωμένο από αξιολογημένους εκπαιδευτικούς. Περιλαμβάνονται:

• Νέα ωρολόγια προγράμματα
• Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα
• Θεσμοθέτηση Εθνικού Απολυτηρίου
• Νέο σύστημα πρόσβασης στα ΑΕΙ

Τα παραπάνω προγραμματίζεται να εφαρμοστούν πλήρως από το 2026-2027.

Η διαδικασία διαβούλευσης – Επιτροπές και συσκέψεις

Από το φθινόπωρο του 2023, υπό τον τότε Υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη, συγκροτήθηκαν δύο επιτροπές (εκπαιδευτικών και πανεπιστημιακών) οι οποίες κατέληξαν σε προτάσεις με κοινή κεντρική ιδέα:

Ο βαθμός του Εθνικού Απολυτηρίου να προκύπτει από ενδοσχολικές εξετάσεις στα βασικά μαθήματα, με θέματα από Τράπεζα Θεμάτων.

Εξετάστηκε και η συνεκτίμηση του βαθμού της Β’ Λυκείου σε ποσοστά 60%-40% ή 70%-30% σε συνδυασμό με τη Γ’ Λυκείου.

Πιλοτικά τμήματα IB σε δημόσια λύκεια

Στο πλαίσιο εκσυγχρονισμού της εκπαίδευσης, 13 δημόσια λύκεια θα εφαρμόσουν πιλοτικά από το 2026-2027 το International Baccalaureate (IB).

Προηγήθηκαν επαφές του Υπουργείου με τον οργανισμό International Baccalaureate στη Γενεύη και συζητήσεις με στελέχη ιδιωτικών σχολείων που εφαρμόζουν ήδη το πρόγραμμα.

Διασφάλιση αξιοπιστίας και πολιτικού κόστους

Το Υπουργείο δεν κατέληξε ακόμα σε τελική πρόταση προς διαβούλευση, λόγω:

• Ανησυχιών για το αδιάβλητο των εξετάσεων
• Πολιτικού κόστους που μπορεί να προκαλέσει η θεσμοθέτηση «διπλών Πανελλαδικών»

Αίτημα για εθνικό διάλογο

Οκτώ βουλευτές του ΠΑΣΟΚ υπέβαλαν αίτημα για έναρξη εθνικού διαλόγου για το Εθνικό Απολυτήριο.Επισήμαναν την ανάγκη να αναβαθμιστεί το Λύκειο σε αυτόνομη εκπαιδευτική βαθμίδα και να πάψει να λειτουργεί ως προθάλαμος των ΑΕΙ.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων Χριστόδουλος Στεφανάδης δεσμεύτηκε για ειδική συνεδρίαση με το Υπουργείο Παιδείας.

Νέο σύστημα εισαγωγής – Βασικά σημεία

Η Υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη αναφέρει πως η μεταρρύθμιση θα ξεκινήσει από τους μαθητές της Α’ Λυκείου το 2026-2027, με νέα πολλαπλά βιβλία και ολιστικό σύστημα αξιολόγησης.

Κεντρικές αλλαγές:

• Ενίσχυση Τράπεζας Θεμάτων
• Αξιολόγηση μαθητών και από τις τρεις τάξεις του Λυκείου:
  • Α’ Λυκείου: 10%
  • Β’ Λυκείου: 30%
  • Γ’ Λυκείου: 60%
• Εξετάσεις σε τέσσερα μαθήματα ανά επιστημονικό πεδίο (π.χ. Ανθρωπιστικές, Θετικές Επιστήμες, Οικονομικά)
• Νεοελληνική Γλώσσα ως κοινό υποχρεωτικό μάθημα

Διεξαγωγή εξετάσεων:

• Θέματα: 50% από τον διδάσκοντα – 50% από Τράπεζα Θεμάτων
• Επιτήρηση/διόρθωση: εκπαιδευτικοί άλλων σχολείων

Βαθμός Εθνικού Απολυτηρίου:

• Συνδυασμός βαθμού γραπτών εξετάσεων + βαθμού τετραμήνων
• Προσαρμογές στον βαθμό καθηγητή για αποφυγή στρεβλώσεων

Επιτροπή «Σοφών» και διάλογος

Η Υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε τη συγκρότηση Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου και υλοποιήσιμου μοντέλου Εθνικού Απολυτηρίου. Στην επιτροπή θα συμμετέχουν εκπαιδευτικοί, ακαδημαϊκοί, καθώς και ειδικοί με εμπειρία από εκπαιδευτικά συστήματα του εξωτερικού.

Όπως υπογράμμισε η Υπουργός, στόχος είναι η δημιουργία ενός ρεαλιστικού πλαισίου που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ελληνικής εκπαιδευτικής πραγματικότητας. «Θέλω να μιλήσω με ανθρώπους της εκπαίδευσης που μπορούν να σταθούν ψύχραιμα, εμπεριστατωμένα και ρεαλιστικά», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η επόμενη μέρα

Το νέο σύστημα δεν καταργεί πλήρως τις Πανελλαδικές, αλλά προσθέτει νέα επίπεδα αξιολόγησης.

Ενισχύεται και η πρόσβαση σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, με εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ).

Ο διάλογος που ανοίγει θα είναι κρίσιμος, καθώς γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικοί αναμένουν με αγωνία τις τελικές αποφάσεις και λεπτομέρειες εφαρμογής.